Η αναγκαιότητα εμβολιασμού έναντι της γρίπης και του πνευμονιόκοκκου

Γράφει η Μ. ΓΚΑΓΚΑ, πνευμονολόγος, δ/ντρια 7ης Κλινικής και Κέντρου Ασθματος, Νοσοκομείο «Σωτηρία»

Η γρίπη είναι μία νόσος που προκαλείται από έναν πολύ μολυσματικό ιό που μεταδίδεται εύκολα από άνθρωπο σε άνθρωπο, κυρίως όταν το μολυσμένο άτομο βήχει ή φταρνίζεται. Ακόμη και αν κάποιος πιάσει ένα αντικείμενο που έχει τον ιό και μετά με το ίδιο χέρι πιάσει τη μύτη ή το στόμα του θα κολλήσει τον ιό της γρίπης. Ο υψηλός πυρετός, ο πονοκέφαλος, η ρινική συμφόρηση, ο βήχας, το αίσθημα αδυναμίας, ο πόνος στους μυς είναι συμπτώματα που μας ταλαιπωρούν για αρκετές ημέρες, όταν αρρωσταίνουμε από γρίπη...


Λόγω της ευκολίας μετάδοσής του, ο ιός της γρίπης μολύνει περίπου το 10% του ενήλικου πληθυσμού και το 30% των παιδιών κάθε χρόνο, ενώ βαρύτερα συμπτώματα και επιπλοκές παρουσιάζουν άτομα άνω των 60 ετών, παιδιά κάτω των 2 ετών και άτομα κάθε ηλικίας που ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, όπως αυτές με χρόνια νοσήματα (άσθμα, καρδιοπάθεια, σακχαρώδη διαβήτη, νεφροπάθεια, αιματολογικά νοσήματα, μεταμοσχεύσεις κ.λπ.).

Παιδικοί σταθμοί
Τα παιδιά που πηγαίνουν στον παιδικό σταθμό και στο σχολείο θεωρείται ότι είναι η κύρια πηγή μετάδοσης της γρίπης στον υπόλοιπο πληθυσμό. Η νόσηση από γρίπη, συνήθως, είναι πιο σοβαρή στους ηλικιωμένους, λόγω φυσικής εξασθένησης του ανοσοποιητικού συστήματος και αυξημένης συχνότητας άλλων νοσημάτων, όπως είναι τα χρόνια καρδιαναπνευστικά, νεφρικά και μεταβολικά νοσήματα. Επιπλέον, στους ηλικιωμένους και τα άτομα με χρόνια νοσήματα, η λοίμωξη από γρίπη δεν προκαλεί μόνο τη νόσο, αλλά μπορεί επίσης να οδηγήσει σε επιπλοκές, συμπεριλαμβανομένης της πνευμονίας (κυριότερο αίτιο είναι το μικρόβιο του πνευμονιόκοκκου) και της επιδείνωσης ιατρικών καταστάσεων, όπως η συμφορητική καρδιακή ανεπάρκεια, το άσθμα και/ή ο σακχαρώδης διαβήτης.
Παγκοσμίως, 250.000 ώς 500.000 θάνατοι συμβαίνουν ετησίως, κυρίως σε ηλικιωμένους, λόγω της εποχικής γρίπης και των επιπλοκών της. Στην Ευρώπη πιο πολλά άτομα πεθαίνουν από γρίπη παρά σε αυτοκινητικά δυστυχήματα. Το Ευρωπαϊκό Κέντρο Ελέγχου και Πρόληψης των Νοσημάτων υπολογίζει ότι 40.000 ώς 220.000 ζωές χάνονται από γρίπη κάθε χρόνο στην Ευρωπαϊκή Ενωση, συγκριτικά με 40.000 ζωές που χάνονται από αυτοκινητικά δυστυχήματα.

Προφυλάξεις
Οι συνηθισμένες προφυλάξεις για να αποφύγει κάποιος τη μόλυνση από τη γρίπη είναι το συχνό πλύσιμο χεριών με σαπούνι, η αποφυγή επαφής των χεριών με τη μύτη και το στόμα, οι αποστάσεις ασφαλείας από αρρώστους και η χρήση μάσκας προσώπου.

Εδώ και 40 χρόνια κυκλοφορεί ένα ασφαλές εμβόλιο το οποίο προφυλάσσει από την εποχική γρίπη και τις επιπλοκές της και έχει διανεμηθεί σε πάνω από 1 δισεκατομμύριο δόσεις. Ο εμβολιασμός έναντι της εποχικής γρίπης πρέπει να γίνεται σε ετήσια βάση -λόγω της μεταβολής των τύπων του ιού που προκαλούν κάθε χρόνο τη γρίπη- και η πιο ενδεδειγμένη περίοδος είναι οι μήνες Οκτώβριος και Νοέμβριος, πριν από την κυκλοφορία του ιού της γρίπης στην κοινότητα. Η ανοσία από προηγούμενες λοιμώξεις ή εμβολιασμούς δεν προλαμβάνει τη λοίμωξη από τους διαφορετικούς τύπους του ιού που κυκλοφορούν κάθε χειμώνα και τη σχετιζόμενη νόσο. Για τον λόγο αυτό το εμβόλιο περιέχει ετησίως τους 3 συχνότερους τύπους του ιού της γρίπης που κυκλοφορούν το συγκεκριμένο διάστημα. Προκειμένου η γρίπη να μην προκαλεί μεγάλο αριθμό σοβαρών κρουσμάτων, πρέπει να επιτυγχάνεται ο στόχος της Παγκόσμιας Οργάνωσης Υγείας (ΠΟΥ) για εμβολιαστική κάλυψη 75% των ομάδων υψηλού κινδύνου (στις οποίες συμπεριλαμβάνονται και όλα τα άτομα άνω των 60 ετών).
Μέχρι πέρσι μόνο το Ηνωμένο Βασίλειο στην Ευρώπη είχε πετύχει αυτόν τον στόχο, καθώς στις υπόλοιπες χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα, τα αντίστοιχα ποσοστά ήταν πολύ χαμηλότερα. Μάλιστα σε κάποιες χώρες, όπως οι ΗΠΑ, συνιστάται ο εμβολιασμός ολόκληρου του πληθυσμού, μεταξύ των οποίων όλα τα παιδιά 6 μηνών-18 ετών, από τα οποία ξεκινούν οι επιδημίες, και ο εργαζόμενος πληθυσμός των νέων ενηλίκων, στους οποίους η γρίπη προκαλεί απώλειες εκατομμυρίων εργατοωρών.
Ειδικότερα για την Ελλάδα, το ποσοστό εμβολιαστικής κάλυψης των ομάδων υψηλού κινδύνου για εμφάνιση γρίπης δεν είναι πάνω από 40%. Είναι απαραίτητο ο πληθυσμός της χώρας μας που ανήκει στις ομάδες υψηλού κινδύνου ή είναι άνω των 60 ετών να ακολουθεί τις συστάσεις και να εμβολιάζεται έναντι της γρίπης.

Ο πνευμονιόκοκκος
Συγχρόνως, ο εμβολιασμός έναντι του πνευμονιόκοκκου των ομάδων υψηλού κινδύνου προφυλάσσει σε μεγάλο βαθμό και από μια συνήθη επιπλοκή της γρίπης, την πνευμονία. Οσοι από αυτές τις ομάδες δεν εμβολιάστηκαν πέρσι οφείλουν να το πράξουν άμεσα ώστε να θωρακιστούν από τις κλινικές εκδηλώσεις του πνευμονιόκοκκου, στις οποίες πλην της πνευμονίας συμπεριλαμβάνονται η ωτίτιδα και πολύ σπάνια βαριές λοιμώξεις όπως η μικροβιαιμία και η μηνιγγίτιδα.
Οι ειδικοί θεωρούν ότι αυξάνοντας τη σημερινή χρήση του εμβολίου κατά του πνευμονιόκοκκου στις ηλικιακές ομάδες για τις οποίες γενικώς συνιστάται ο εμβολιασμός (π.χ. άτομα ηλικίας κάτω των 5 ετών με το παιδιατρικό συζευγμένο εμβόλιο και άτομα με χρόνια νοσήματα είτε ηλικίας άνω των 60 ετών με το 23δύναμο πολυσακχαριδικό εμβόλιο) θα μπορούσε να μειωθεί σημαντικά η επίπτωση της πνευμονιοκοκκικής λοίμωξης και των επιπλοκών της.

πηγή: http://www.enet.g (Ελευθεροτυπία)